Porez na prihod iz inostranstva, samooporezivanje fizičkih lica

• Shodno nedavnom saopštenju Poreske uprave Republike Srbije o samoinicijativnom prijavljivanju prihoda fizičkih lica ostvarenih iz inostranstva, u nastavku dajemo pregled relevantnih činjenica u vezi ove materije.
• Naime, koristeći podatke o uplatama iz inostranstva, Poreska uprava je došla do informacija da je mali broj fizičkih lica ispoštovao svoju obavezu propisanu Zakonom o porezu na dohodak građana (u nastavku teksta „Zakon“) i Zakonom o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje (u nastavku teksta „ZDOSO“).
• Drugim rečima, fizička lica nisu prijavila prihode koje su ostvarili pružanjem usluga nerezidentnim isplatiocima.
• Poreska uprava uputila je poziv svim fizičkim licima da samoinicijativno izvrše prijavu svojih prihoda, pre otpočinjanja postupka poreske kontrole.

Najčešće vrste prihoda koje ostvaruju fizička lica od nerezidenata su:

• prihodi po osnovu izrade internet stranica, programiranja i drugih IT usluga;
• prihodi po osnovu pružanja arhitektonskih, projektantskih i dizajnerskih usluga;
• prihodi po osnovu držanja časova stranih jezika, online obuke i prevođenja;
• prihodi ostvareni na društvenim mrežama („youtube – eri ", "influence – ri");
• prihodi u vezi sa uslugama istraživanja tržišta, marketinškim i konsultantskim uslugama;
• prihodi po osnovu kamata i dividendi;
• prihodi po osnovu usluga zakupa nepokretnosti i pokretnih stvari;
• prihodi po osnovu ostalih usluga.

Predmet oporezivanja

• Fizička lica koja ostvaruju oporezivi dohodak su dužna da na isti plate pripadajući porez.
• Porez se plaća na sve prihode, osim onih koji su posebno izuzeti Zakonom.

Poreski obveznik

• Fizičko lice – rezident RS za dohodak ostvaren u RS i u inostranstvu (uz moguću primenu bilateralnog Ugovora o izbegavanju dvostrukog oporezivanja).
• Fizičko lice – nerezident RS za dohodak ostvaren u RS.

Poreski kredit

• Ako obveznik - rezident RS ostvari dohodak u drugoj državi, na koji je plaćen porez u toj drugoj državi, na račun poreza na dohodak građana utvrđenog prema odredbama Zakona odobrava mu se poreski kredit u visini poreza na dohodak plaćenog u toj državi.
• Poreski kredit ne može biti veći od iznosa koji bi se dobio primenom odredaba Zakona na dohodak ostvaren u drugoj državi.
• Da bi se ostvarilo pravo na poreski kredit, potrebno je pribaviti potvrdu o plaćenom porezu u drugoj državi.

Redovno oporezivanje vs Godišnji porez na dohodak

• Za razliku od redovnog (npr. mesečnog) oporezivanja prihoda koje je obavezno i koje se vrši putem PP OPO prijave, godišnji porez na dohodak se plaća u slučaju da je godišnji prihod fizičkog lica veći od trostruke prosečne godišnje zarade po zaposlenom u Republici Srbiji – u 2019. godini iznosila je RSD 2.729.304.
• Obveznik godišnjeg poreza na dohodak građana dužan je da za ostvareni dohodak u godini za koju se vrši utvrđivanje poreza podnese poresku prijavu sa tačnim podacima nadležnom poreskom organu po isteku te godine, a najkasnije do 15. maja naredne godine.

Ko podnosi poresku prijavu

• S obzirom da su prihodi isplaćeni od strane lica iz inostranstva za koja ne važe domaći zakoni, obavezu obračuna i plaćanja pripadajućih poreza kao i podnošenje poreskih prijava imaju lica koja su primila uplate, odnosno u našem slučaju fizička lica rezidenti Republike Srbije.

Rok za podnošenje poreske prijave

• 30 dana od momenta ostvarivanja prihoda.

Poreska stopa

• Prihodi od autorskih i srodnih prava i prava industrijske svojine - 20%;
• Prihodi od kapitala - 15%;
• Prihodi od nepokretnosti - 20%;
• Ostali prihodi - 20%.

Poreska osnovica

• Ostvaren prihod (odnosno bruto prihod) umanjen za normirane ili stvarne troškove u slučajevima koji su predviđeni Zakonom.
• Normirani troškovi varijaju u zavisnosti od vrsta prihoda od 20% do 50%.

Na koji način i kome se podnosi poreska prijava

• Fizičko lice podnosi poresku prijavu nadležnom poreskom organu, prema mestu svog prebivališta/boravišta.
• Poreska prijava se podnosi elektronskim putem, uz posedovanje digitalnog sertifikata ili pisanim putem nadležnoj jedinici Poreske uprave.

 

Doprinosi na ostvarene prihode van radnog odnosa

Na koju vrstu prihoda se obračunavaju doprinosi

• Prihodi od autorskih prava, prava srodnih autorskom pravu i prava industrijske svojine.
• Drugi prihodi (npr. prihodi ostvareni po osnovu ugovora o delu i sl.).

Doprinosi se ne obračunavaju na sledeće vrste prihoda

• Prihodi od kapitala;
• Prihodi od nepokretnosti;
• Prihodi od davanja u zakup pokretnih stvari.

Osnovica za doprinose

• Ne primenjuje se najniža i najviša osnovica za obračun doprinosa, već je osnovica u iznosu ugovorene naknade.

Stope doprinosa u 2020. godini

• Penzijsko i invalidsko osiguranje - 25,5%;
• Zdravstveno osiguranje - 10,3% (ukoliko je obveznik osiguran po drugom osnovu NE plaća se doprinos za zdravstveno osiguranje);
• Osiguranje u slučaju nezaposlenosti – NE plaća se za prihode ostvarene van radnog odnosa.

 

Prekršaji, poreska utaja i kamata na dospele obaveze za poreze i doprinose

Poreski prekršaji

• Prekršajem se smatra: nepodnošenje i neblagovremeno podnošenje poreske prijave, neobračunavanje, neplaćanje i neblagovremeno plaćanje poreza.
• Novčanom kaznom od 5.000 do 150.000 dinara kazniće se za prekršaj fizičko lice, koje nije preduzetnik, ako ne podnese, ili ne podnese u zakonskom ili dodatnom roku poresku prijavu, ili ako je podnese nepotpisanu, ili u prijavu unese netačne podatke, a ne ispravi ih u propisanom roku, ili je podnese bez potrebne dokumentacije i dokaza od značaja za utvrđivanje poreza.
• Poreski obveznik koji ne izvrši uplatu poreza utvrđenog u poreskoj prijavi, odnosno rešenjem Poreske uprave kazniće se novčanom kaznom u iznosu od 50% utvrđenog poreza, a ne manje od 5.000 dinara.

Poreska utaja – Krivični zakonik

• Lice koje u nameri da ono ili drugo lice potpuno ili delimično: - izbegne plaćanje poreza, doprinosa ili drugih propisanih dažbina; - daje lažne podatke o stečenim prihodima, predmetima ili drugim činjenicama koje su od uticaja na utvrđivanje ovakvih obaveza; ili - ko u istoj nameri, u slučaju obavezne prijave, ne prijavi stečeni prihod, odnosno predmete ili druge činjenice koje su od uticaja na utvrđivanje ovakvih obaveza; ili - ko u istoj nameri na drugi način prikriva podatke koji se odnose na utvrđivanje navedenih obaveza, a iznos obaveze čije se plaćanje izbegava prelazi milion dinara, kazniće se zatvorom od jedne do pet godina i novčanom kaznom.
• Za više iznose utajenog poreza, propisane su i oštrije kazne.

Kamata za neblagovremeno plaćene javne prihode

• Na iznos manje ili više plaćenog poreza i sporednih poreskih davanja, osim kamate, obračunava se i plaća kamata po stopi jednakoj godišnjoj referentnoj stopi NBS, uvećanoj za deset procentnih poena, primenom prostog interesnog računa od sto.

Odlaganje i zastarelost obaveza po osnovu poreza i doprinosa

Odlaganje obaveza za poreze i doprinose

• Može biti odobreno samo uz zahtev poreskog obveznika, u slučajevima kada: Porez predstavlja neprimereno veliko opterećenje za obveznika; i Nanosi bitnu ekonomsku štetu poreskom obvezniku.
• Vreme podnošenja zahteva: Posle isteka roka dospelosti, a pre izdavanja opomene za plaćanje poreskog duga; Posle izdavanja i dostavljanja opomene obvezniku; Pre početka postupka prinudne naplate poreskog duga i u toku postupka prinudne naplate poreskog duga.
• Ukoliko je iznos poreskog duga preko 200.000 dinara, potrebno je pribaviti i sredstva obezbeđenja.

Zastarelost obaveza za poreze i doprinose

• Zastarelost prava na utvrđivanje poreza i sporednih poreskih davanja počinje da teče od prvog dana naredne godine od godine u kojoj je trebalo utvrditi porez, odnosno sporedno poresko davanje.
• Pravo Poreske uprave na utvrđivanje i naplatu poreza i sporednih poreskih davanja zastareva za pet godina od dana kada je zastarelost počela da teče.
• Odredbe Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji (u nastavku teksta „ZPPPA“) kojima se uređuje zastarelost prava Poreske uprave na utvrđivanje i naplatu javnih prihoda NE primenjuju se na obaveze za doprinose za obavezno socijalno osiguranje koje ne zastarevaju.

Primer obračuna poreza i doprinosa

• U nastavku je dat primer obračuna poreza i doprinosa za prihode koji su ostvareni pre 5 godina. S obzirom da obaveza za poreze i doprinose nastaje u momentu ostvarenja prihoda, izvršen je obračun kamate za neblagovremeno plaćene javne prihode za proteklih 5 godina.

Sve o ovoj temi u jednoj prezentaciji preuzmi